میزان مسئولیت کیفری در رابطه با بیماران اسکیزوفرنی

هویت اجتماعی و شخصیت هر شخص در جامعه ، در کنش متقابل اجتماع ، به تدریج تکوین می یابد ، رشد می کند و طی زمان در محیط فرهنگی و اجتماعی و زیستی تحقق می یابد . بدین ترتیب شخصیت انسان را می توان برایند روحی و معنوی در کنش ها ، واکنش ها ، اعتقادات و دکترین شخص در برخورد با حوادث ، پدیده ها و موقعیتها دانست . و چنانچه فردی به علت مشکلات و مسائل مختلف زندگی و یا طرز سازمان شخصیت نتواند در برابر مشکلات استقامت ورزیده و برای حل و رفع آن ، اقدام مقتضی به عمل آورد رفتارش غیرعادی شده و بدون آن که بخواهد ، نمی تواند با هنجارهای اجتماعی سازگاری پیدا کنند و بیشترین مجرمان اجتماعی را این افراد تشکیل می دهند . یکی از این گونه های اختلال شخصیت ، اسکیزوفرنها هستند ، افراد این گروه که روان پریش نامیده می شوند ، بر اثر فشارهای بسیار شدید روحی که جنبه های برونی و درونی دارند شخصیت آنها به کلی درهم شکسته شده و ضبط و کنترل رفتار و گفتار به کلی ساقط گردیده و از دست رفته است و شخص نسبت به رفتار خود مسئولیت ندارد و به محض تشخیص روانپزشک قانونی یا روانشناس بالینی ، وجود جنون محرز گردد مساله مسئولیت ساقط می گردد ، زیرا ، مجازات ها بر پایه فرض مسئولیت مجرمین صورت می گیرند . و در نظام های کنونی حقوق جزا ، افراد دیوانه و بعضی اشخاص دیگر که به طور موقتی بازرسی رفتار خود را از دست داده اند از مجازات معاف شناخته می شوند. قانونگذار جمهوری اسلامی ایران نیز در ماده 51 ق.م.ا ، جنون در حال ارتکاب جرم را به هر درجه که باشد رافع مسئولیت کیفری دانسته است . و منظور از آن ، حالتی است که مجرم در زمان ارتکاب جرم ، اراده کامل به اعمال خود نداشته (عنصر مادی) یا از نتیجه اعمال خود بی اطلاع باشد (عنصر معنوی) . و از مصادیق جنون می توان به اسکیزوفرنی اشاره کرد که در صورت اثبات این شرایط حالت کیفری از مجرم سلب می شود .